NVPI blij met aangenomen AI Act

Wereldwijde inkomsten muziekindustrie met 10,2% gegroeid in 2023Het Europees Parlement heeft afgelopen woensdag ingestemd met de AI Act. In de Act staan onder andere transparantievereisten voor AI-systemen voor algemene doeleinden. Zo moeten ze informatie publiceren over de content die gebruikt is voor training van de modellen, zoals bijvoorbeeld muziek. Daarnaast moeten kunstmatige of gemanipuleerde afbeeldingen, audiobestanden en video-inhoud (“deepfakes”) duidelijk als zodanig worden aangeduid.

Door AI-systemen te verplichten transparant te zijn over de gebruikte content, is het volgens de EU-wetgever beter mogelijk om auteursrecht uit te oefenen. NVPI vroeg al langer om deze transparantieverplichtingen en is blij dat het Europees Parlement de wet met grote meerderheid heeft goedgekeurd. Dat de zorgen breed gedragen zijn in onder meer de muziekindustrie, blijkt onder meer uit een rondgang van het ANP. NVPI pleit voorstevige Europese richtsnoeren die de uitvoering ondersteunen.

Opt-out
Training van AI-systemen lijkt te vallen onder “tekst- en datamining”. Dit is een bepaalde door de EU DSM Auteursrechtrichtlijn voorgeschreven en in de Nederlandse wet (verplicht) omgezette uitzondering, onder voorwaarden, op auteursrecht en naburige rechten. De uitzondering kan alleen gelden bij rechtmatige toegang en als het naburige recht niet uitdrukkelijk op passende wijze is voorbehouden, zoals door middel van machinaal leesbare middelen bij een online ter beschikking gesteld fonogram (art. 10 sub q Wet op de Naburige Rechten). Daarom adviseert NVPI haar leden om een duidelijk, machinaal leesbare ‘opt-out’ (voorbehoud) voor hun opnamen te maken op hun websites. Overigens geldt voor onderzoeksorganisaties en instellingen voor cultureel erfgoed met het oog op wetenschappelijk onderzoek een specifieke wettelijke (EU en omgezette Nederlandse) regeling zonder genoemde mogelijkheid tot voorbehoud (opt-out).